Pilar Cheda, jornalista no periódico de Lugo "El Progreso", leu "A manhã do mundo" em português e escreveu as linhas que se seguem, e se lêem em galego.
"E
se...?
Pilar Cheda
A manhã do mundo chegou a min por
acaso e tiña todas as posibilidades de non me agradar. Non me
resultou atractivo o tema, non teño simpatía algunha polos
norteamericanos e penso que a traxedia do 11-S se utilizou sen pudor.
Aínda así, tiven curiosidade por ser o punto de vista dun portugués
e lin. De non ter feito iso, tería perdido algunhas das sensacións
máis incribles que me ten dado a literatura.
"Sofre porque o tronco do irmão
já não aguenta mais abraços". O estremecemento chega xa nas
primeiras liñas. Pel de galiña, certeza de que estou ante unha obra
diferente e cambio total de actitude de cara ao libro. Boto a andar
da man de alguén que mira dentro das persoas e que sabe mostrar a
súa esencia. Véxolles a alma e os personaxes deixan de ser
estraños. Está o meu veciño, o meu primo, a camareira do bar da
miña rúa, mesmo eu.
A manhã do mundo ten apariencia de
libro, mais non é iso. O lector non debe deixarse enganar pola
presentación física, polo conxunto de follas encadernado ao estilo
tradicional. Iso só é apariencia. O autor debeu pensar que era
preciso un vehículo para facer tanxible a súa obra e decidiu
escribila, mais en lugar de folios en branco ben podería ter usado
papel pautado porque o que esas páxinas esconden non é unha novela,
é música, concretamente, unha sinfonía.
Pedro Guilherme-Moreira válese de seis
cordas perfectamente afinadas para compor unha obra cun tema central
claro, tempos ben diferenciados, voces entrelazadas que completan
unha única historia e envolven ao lector nunha espiral harmónica da
que provablemente non queira saír. As pasaxes presentan ás veces un
ritmo frenético que fai xemer, outras teñen a calma da lembranza
serena, hai cordas rasgadas pola dor, acordes tenros que acarician e,
só unha vez, o máis expresivo dos silencios.
A música de A manhã do mundo
(narración para quen prefira seguir co engano de que ten un libro
entre as mans) penetra ata o máis fondo do receptor, ata ese lugar
onde ninguén precisa entender, chega con sentir. É unha sucesión
de sentimentos que se agolpan, aínda non remata un e xa arremete o
seguinte con tanta intensidade que obriga a avanzar na obra para
recuperar a respiración. A tensión nunca baixa, sempre queda unha
corda soando, un harmónico no ar.
Esta obra podería ser a banda sonora
dun filme. A música óese dende a primeira páxina. Evoca secuencias
con tanta perfección que quen se achega non só é testemuña do que
acontece, senón que penetra na acción e pasea polos escenarios onde
se desenvolve, mira arredor, participa e, aínda sen poder cambiar os
feitos, alonga a man para apertar a dalgún personaxe que pide coa
ollada, sen palabras, só ese contacto.
Advirto a quen teña coraxe para abrir
o libro que é inútil intentar pechar. Non se preocupen se no medio
da noite despertan intranquilos, coa sensación de ter deixado alguén
en perigo e senten a necesidade de pasar follas para pór fin ao
sofrimento desa persoa. A min aconteceume non unha vez, senón
varias. Non é grave e ten cura. O único efecto adverso pode ser
erguerse ao día seguinte cheo de sono, mais coa satisfacción de
quen salta as barreiras para escoitar, coñecer e comprender a alguén
que nunca antes tivo voz e ten moito que contar.
A manhã do mundo é unha inmersión no
ser humano tan veraz que arrepía. Contrapón os instintos de
supervivencia máis primarios do home á cualidade que o fai
evolucionar, a capacidade de decidir. Nesa elección, non sempre
entendida ou aceptada, está a dignidade de cada persoa.
O autor derrocha empatía coas voces
que presenta. Non hai vitimismo, non hai lástima, só historias
comúns, persoas cunha vida real, nunha circunstancia extrema,
conscientes dos seus actos e con capacidade de decisión.
A medida que avanza a obra, a
pasividade incómoda, a tormenta de sentimentos remexe as entrañas,
o pensamento sae do rumbo marcado e o ouvinte/lector perde o control
das sensacións. A pregunta é inevitable: E que faría eu? Obxectivo
cumprido.
Lugo, 30 Outubro 2012"
